Karadeniz’de deniz güvenliği krizi giderek derinleşirken, Ukrayna’nın Odessa limanında demirli bulunan Türk sahipli bir feribot Cuma günü füze saldırısının hedefi oldu. Bu olay, bölgedeki ticari gemilere yönelik saldırıların son ve en tehlikeli halkası olarak kayıtlara geçti.
Cenk Ro-Ro firmasına ait olan ve Panama bayrağı taşıyan CENK T isimli yolcu ve kargo gemisi, liman tesislerinde bağlı bulunduğu sırada vuruldu. Şirket yetkilileri tarafından yapılan ilk değerlendirmelere göre geminin bir İskender füzesiyle hedef alındığı belirtildi. Türkiye ile Ukrayna arasında düzenli seferler yapan gemi, Karadeniz hattında hem yolcu hem de yük taşımacılığı gerçekleştiriyordu.
İlk raporlar saldırı anında geminin limanda olduğunu doğrularken, yetkililer olayla ilgili geniş çaplı bir soruşturma başlattı. Henüz can kaybı veya gemideki hasarın boyutuyla ilgili net bir bilgi paylaşılmadı.
Saldırıların Ardından Bölgesel Koordinasyon
Son haftalarda ticari gemilere yönelik saldırı dalgasının artması üzerine Türkiye, Bulgaristan ve Romanya harekete geçti. Üç ülke, Karadeniz’deki deniz ticaretini korumak amacıyla acil durum koordinasyon mekanizmaları kurma kararı aldı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 3 Aralık’ta yaptığı açıklamada, bu saldırıların su yolunu ticaret ve insan taşımacılığına kapalı bir bölgeye dönüştürdüğü uyarısında bulunmuştu. Brüksel’deki NATO Dışişleri Bakanları toplantısının ardından gazetecilere konuşan Fidan, son saldırıların Ankara’nın savaşın yayılma riski konusundaki uyarılarını haklı çıkardığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Türkiye’nin münhasır ekonomik bölgesinde seyreden bu iki gemiye yapılan saldırılar sadece Karadeniz’deki seyrüsefer güvenliğini tehlikeye atmakla kalmıyor, aynı zamanda Karadeniz’i ticaret ve insan taşımacılığına kapalı bir alan haline getiriyor.”
Üç uluslu çalışma grubu; nakliye rotalarını, enerji boru hatlarını, keşif faaliyetlerini ve balıkçılık sahalarını korumak için deniz kuvvetleri nezdinde koordinasyona başladı. Grubun gündeminde ayrıca savaş bölgesinden kıyılara sürüklenen deniz mayınları tehdidi de bulunuyor.
Putin’den Ticari Gemilere Yönelik Tehdit
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2 Aralık’ta yaptığı açıklamada Moskova’nın Ukrayna limanlarına yönelik saldırıları yoğunlaştıracağı uyarısında bulundu. Putin, Rus tankerlerine yönelik saldırıların devam etmesi halinde Ukrayna’yı destekleyen ülkelerin gemilerini de hedef almayı düşünebileceklerini belirtti.
Putin, Ukrayna’nın eylemlerini sert bir dille eleştirerek şu ifadeleri kullandı:
“Ukrayna silahlı kuvvetlerinin şu anda yaptığı şey korsanlıktır.”
Rus lider ayrıca, saldırıların sürmesi durumunda liman tesislerine ve Ukrayna limanlarına uğrayan gemilere yönelik saldırıları genişleterek Rusya’nın “Ukrayna’nın denizle bağlantısını kesebileceğini” sözlerine ekledi.
Gerilimi Tırmandıran Gelişmeler
Moskova’dan gelen bu uyarılar, Rusya bağlantılı petrol tankerlerine yönelik saldırıların artmasının hemen ardından geldi:
- Bir haftadan kısa süre içinde en az dört gemi hedef alındı.
- 28 Kasım’da Gambiya bayraklı iki boş tanker insansız hava aracı (İHA) saldırısına uğradı.
- Ukraynalı bir güvenlik kaynağı, Batı yaptırımlarını delerek Rus petrolü taşıdığı iddia edilen gemilere karşı deniz dronlarının kullanıldığını uluslararası basına doğruladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise 1 Aralık’taki değerlendirmesinde artan saldırıları “endişe verici bir tırmanış” olarak nitelendirdi. Erdoğan, Ankara’nın “bu saldırıları hiçbir koşulda kabul edemeyeceğini” belirterek ilgili tüm taraflara uyarılarda bulunulduğunu ifade etti.
Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan kritik geçiş noktası İstanbul Boğazı’nı kontrol eden Türkiye için bölgedeki deniz güvenliği, hem Ukrayna tahıl ihracatı hem de Rus petrol sevkiyatı açısından hayati önem taşıyor.
